Naam: Sophie
Leeftijd: 55 jaar
Tweezijdig plat
Ik experimenteer met andere kleding, die mijn platheid niet verhult, maar erbij past.
Waarom koos je voor plat?
Tien jaar geleden kreeg ik borstkanker in mijn rechterborst. Die moest geamputeerd. Toen heb ik een borstreconstructie laten doen met een siliconenimplantaat. Zeven jaar geleden kreeg ik borstkanker aan de andere kant, ook toen heb ik een implantaat laten plaatsen. ‘Ik ga het helemaal symmetrisch maken’ kraaide de plastisch chirurg enthousiast.
Toen een jaar geleden de negatieve effecten van de siliconen in het nieuws kwamen, heb ik erover nagedacht om de implantaten te laten verwijderen. Omdat ik geen zin had in een operatie, ik voelde me op dat moment gezond en energiek, heb ik besloten het uit te stellen, tot ik ‘gedoe zou’ krijgen aan de implantaten óf tot het tijd zou zijn ze sowieso te laten vervangen. Dat eerste was dit najaar aan de hand. Mijn linkerborst werd dik, rood en pijnlijk, en ik kreeg opeens hele hoge koorts. Waarschijnlijk een soort ‘steriele ontsteking’. Ik moest pleiten als brugman voor een operatie om de implantaten te laten verwijderen. Nu ben ik blij.
Op welke manier ben je voorgelicht?
Ik ben nauwelijks voorgelicht over de mogelijkheid van plat. Tijdens de twee ronde borstkanker was alles erop gericht reconstructie te doen. Ik heb veel informatie gekregen over mogelijke manieren van reconstructies, want ‘een reconstructie helpt bij het verwerken’ zeiden ze. Ik heb er geen spijt van, maar vraag me wel af waarom ik eigenlijk de tweede keer niet direct heb gekozen voor helemaal plat. Ik had na de eerste keer gemerkt dat zo’n reconstructie ook een soort nepbelofte was. Je hoopt stiekem toch ‘je borst terug te krijgen’, ook al weet je rationeel wel dat dat niet zal gebeuren. Maar zo’n siliconenborst is écht anders. Ze is harder en kouder. Dus je voelt de hele tijd het verschil en het wordt nooit echt eigen aan je lijf. Bovendien gaat een heel stuk van je gevoel weg uit de huid, door de incisies. Dus het enige wat je ’terug’ hebt is uiterlijke schijn. Met een BH aan zag je inderdaad niet dat er een implantaat zat. Daar was ik oprecht blij mee. Maar verder… Mijn man vond er ook niks meer aan, die ging op zoek naar de andere zachte delen van mijn lijf. Terugkijkend was het de stress van ‘wéér borstkanker’ die overheerste, waardoor de optie van helemaal plat eigenlijk niet serieus aan de orde is geweest voor mij.
Heb je hierin dingen gemist?
Ik had gewild dat er meer en indringender met me gesproken was over de optie van plat, zeker de tweede keer. Terugkijkend zie ik dat het zó de norm was, zó vanzelfsprekend om te gaan voor ‘een nieuwe borst’.
Daarnaast heb ik de eerlijke voorlichting over het (gemis aan) gevoel naast het uiterlijk gemist. Dat het echt anders voelt met een siliconenimplantaat. En dat als je bijvoorbeeld kiest voor een diepflapreconstructie óók een stuk gevoel in je buik zult gaan missen. Ik heb de mooie krachtige voorbeelden van plat gemist. Toen ik de eerste keer me moest verhouden tot een borstamputatie, was het toch een soort ‘horror’ voor mij. Ik kreeg van die klinische ziekenhuisfoto’s te zien, met harde belichting en vaak lelijke littekens. Daarnaast was de tijdgeest denk ik ook anders. Met de huidige jeugd die genderfluïditeit’ opeist word het hele begrip van vrouwelijkheid ook opgerekt, daar ben ik heel blij mee. Dat helpt mij ook mijn eigen gevoel over mijn lijf terug te pakken. Ik voel me ook fijn zonder borsten.
Hoe voelt het om plat te zijn?
Ik ben opgelucht dat de implantaten eruit zijn. Ik ben blij dat de dreiging van kanker of andere siliconen-ellende verdwenen is. Ik ben blij mijn lijf terug te hebben. Ik ben nog maar vijf weken geleden geopereerd, dus de littekens moeten zich nog settelen. De ene kant is tamelijk strak, aan de andere kant zit nog een grotere huidflap. Dus de symmetrie is er (nog?) niet. Dat heeft de plastisch chirurg niet helemaal goed gedaan. So be it. Ik voel me krachtig plat. Ik experimenteer met andere kleding, die mijn platheid niet verhult, maar erbij past. Dat voelt versterkend. Ik kan mezelf heel goed zien, en ben vooral nieuwsgierig naar hoe ik er nu uit zie. Dat is nog in de kennismakingsfase.
Ik voel me mooi zoals ik ben, ook al kan ik af en toe nog heel hard huilen van verdriet, want dat is er ook. De rouw om het verlies van mijn mooie borsten krijgt op de een of andere manier nu ook beter ruimte. De echtheid van een lijf zonder borsten en twee japen van littekens heb ik inmiddels duizend maal liever dan de neptroost van twee implantaten en neptepels (en óók grote littekens).
Wat viel er mee?
Het gemak waarmee ik me aan de buitenwereld presenteer. Ik voel geen enkele aarzeling. Ik ben benieuwd hoe dat in de zomer zal zijn, als het hemdjesweer is.
Maar ook de operatie en het herstel. Het ging en gaat allemaal voorspoedig. Misschien ook omdat ik ervaren ben en beter weet wat ik wel en niet moet doen. Goed masseren van de littekens om verkleving tegen te gaan is heel belangrijk. Dat heb ik ooit van mijn haptonoom geleerd. De plastisch chirurg zei tegen me:’Nee hoor, blijf maar af, ik zorg daarvoor’. Heel raar. Het is toch mijn lijf?
Wat viel er tegen?
Ik was ‘vergeten’ dat je pijn hebt na zo’n operatie, haha. Verder viel er eigenlijk niks tegen. Dit was gewoon een goed besluit.
Wat betekent plat voor je zelfbeeld?
Om te beginnen is er de confrontatie met ziekte en sterfelijkheid. Twee keer zo ernstig ziek worden maakt je nederig in je bestaan. Ik ben blij en dankbaar dat ik leef en neem het niet meer als vanzelfsprekend aan. In die zin is (de angst voor) de dood mijn vriend. Mijn littekens, het plat zijn, helpen me daaraan herinneren. Ze vertellen me ook dat ik sterk ben. Dat ik het twee keer heb doorstaan en eigenlijk sterker uit het proces ben gekomen. Plat als begrip heeft in eerste instantie een negatieve bijklank (platvloerse grappen maken, iets plat slaan). Ik heb mijn vriendinnen gevraagd me te helpen zoeken naar positieve connotaties. Toen kwamen we op de prairie, uitgestrekte landschappen, een spiegelend meer waarin de wolken te zien zijn, holding space. Platheid betekent het omarmen van mijn sterfelijkheid; krachtig kwetsbaar zijn. Als de littekens helemaal geheeld zijn ga ik samen met mijn man een tatoeage ontwerpen die de littekens omkringelen. Om op die manier iets van dit proces uit te drukken en zichtbaar te maken
Wat betekent het voor je relatie?
Het amputeren van mijn borsten en het hele ziekteproces eromheen, heeft in eerste instantie een negatieve impact op mijn intieme relatie gehad. Die fijne, zachte, sensuele borsten waren er niet meer, én mijn lijf moest opeens omzichtig behandeld worden omdat er van alles pijn deed. Dat herstelt wel weer. De implantaten schiepen een soort afstand tussen ons. Nu ze eruit zijn kunnen we elkaar weer echt lijf tegen lijf omhelzen en dat geeft een fijnere, diepere intimiteit. Daar zijn we allebei blij mee.
Draag je een prothese en kun je aangeven waarom wel/niet?
Vooralsnog niet. Ik verken mijn nieuwe lichamelijkheid het liefst zonder. Ik vind het vooral grappig om te ervaren dat ik moet wennen aan ‘zonder bh’ te leven. Dat geeft een soort verborgen gevoel van naaktheid. Ik fantaseer wel over ‘cup A tot en met E’ in de kast te hebben hangen zodat ik per dag kan kiezen: voel ik me vandaag plat of juist vol rondingen? Ik vermoed dat ik echter vooral graag plat blijf en mezelf ook zo zal presenteren. Misschien met uitzondering van een openbaar optreden (lezing geven of een feestelijke bijeenkomst of zo), waarbij ik niet wil dat het de aandacht zou trekken. Maar eerlijk gezegd geloof ik dat het überhaupt wel zal meevallen hoezeer men het opmerkt. Ik ga het beleven.
Wat is je advies voor andere vrouwen?
In de stress van het ziekteproces kan het lijken dat je alles moet doen om aan je herstel te werken. Herstel betekent in die periode vaak nog: terug naar de oude situatie. Die oude situatie komt echter nooit meer terug. Dat is pijnlijk en verdrietig, inderdaad. Herstellen betekent echter ook: ontdekken en ervaren dat er een prachtig, zinvol, rijk en mooi leven na borstkanker mogelijk blijkt te zijn. Met of zonder borst, met of zonder prothese. Het wordt – onherroepelijk – anders. Maar laat je niet aanpraten dat een bepaalde vorm bepalend is voor jouw geluk of welzijn. Ga je eigen weg.